Inleiding
Dit is niet het eerste boek dat ik schrijf over goed bestuur. Islamitische financiën wordt beoefend in meer dan 75 landen over de hele wereld door ongeveer 550 islamitische financiële instellingen. Deze studie analyseert het belang van transparantie in verschillende aspecten voor de islamitische financiële instellingen en cliënten, spaarders, donateurs aan de NGO in de islamitische wereld. Het werk stelt manieren voor om transparantie in de islamitische financiële markt. Het wordt ook besproken in de studie dat de totstandbrenging van deze transparantie aspecten het vertrouwen van cliënten, spaarders, donateurs op de islamitische financiën markt zal versterken, terwijl het brengen van sommige nieuwe bijdragen tot het islamitische financiële instituties.
Aanleiding voor deze uitgave is de email die mij bereikte over een Jamia waar mogelijk onheuse praktijken zich hebben voorgedaan.
Het islamitische financiële systeem is gebaseerd op een reeks regels en wetten die als Shari’ah worden bedoeld. Shari’ah is het regeren van economische, politieke en culturele aspecten van islamitische instellingen. Shari’ah komt uit de regels voort die door de Heilige Qur’ān en de Sunnah (praktijken en verklaringen door heilige profeet ﷺ worden gedicteerd). De islamitische financiële producten verwijzen naar financiële transacties en diensten die voldoen aan de Shari’ah. Al deze instrumenten, verrichtingen en producten kunnen zoals in de volgende lijst worden samengevat. Transparantie verwijst over het algemeen naar een accountability (verantwoording) als juridische en boekhoudkundige infrastructuur voor economische beslissingen. De gemeenschappelijke eigenschap van al deze financiële instrumenten en operaties is, dat ze allemaal voldoen aan de normen van de Shari’ah en de islamitische ethiek. Daarom moeten de normen van de Shari’ah en de islamitische ethiek correct worden begrepen. De instrumenten en producten moeten zeer duidelijk worden gedefinieerd om te worden gecontroleerd op de naleving van de Shari’ah en de islamitische ethiek ook wel good governance genoemd.
Moge Allāh Ta’ālā de bestuurders de taufieq geven om aan good governance (goed bestuur) compliance te zijn naar de donateurs.
De wortel van alle kwaad
De wortel van de problemen geconfronteerd met islamitische financiën vandaag de dag is gebaseerd op gebrek of afwezigheid van transparantie en gekwalificeerd onafhankelijk toezicht. Islamitische instellingen hebben onvoldoende know how tot zelfs geen idee hebben over de financiële uitvoeringprocessen zoals het rapporteren van financiële prestaties aan de financiers, te weten leden en donateurs. De islam heeft alle instrumenten ontworpen om alles te leveren wat nodig is om oplossingen van mensen te brengen. Dus als we zoeken kunnen we ons antwoord te vinden.
Transparantie instellen
Transparantie geeft financiers geruststelling dat de activiteiten zoals (ver)bouw moskee, bedrijfsvoering Jamia en geldstroom begrafenisfondsen waarin ze investeren niet alleen is gescreend via internet met webpagina’s die percentage en bedragen. Transparantie, dat is echte transparantie, betekent dat investeerders (leden en donateurs) moet worden geïnformeerd over de omvang van de investeringen in de activiteiten, de liquiditeit, het type van het gekozen product als een islamitisch. Afwezigheid van eenheid veroorzaakt problemen om de Shari’ah normen in de islamitische financiën vast te stellen.
Transparantie en verantwoordingsplicht in de Heilige Qur’ān en zijn rol in de bouw van good governance
Good governance is in de Heilige Qur’ān belichaamd in de vorm van Rahmah (Barmhartigheid) en amānah[1] om het goede en geluk van het leven in het heden en de toekomst te bereiken.
Allāh Ta’ālā openbaart
إِنَّا عَرَضْنَا ٱلأَمَانَةَ عَلَى ٱلسَّمَٰوَٰتِ وَٱلأَرْضِ وَٱلْجِبَالِ فَأبَيْنَ أَن يَحْمِلْنَهَا وَأَشْفَقْنَ مِنْهَا وَحَمَلَهَا ٱلإِنْسَانُ إِنَّهُ كَانَ ظَلُوماً جَهُولاً
“Voorwaar, Wij boden de hemelen, de aarde en de bergen aan, hun [iets] toe te vertrouwen, maar zij weigerden dit te dragen en vreesden er voor, maar de mens nam het op zich. Inderdaad, hij is zeer onrechtvaardig [jegens zichzelf)], onwetend.” Surah al-Ahzāb (de confrères) , H33, vers 72
In de Heilige Qur’ān is het goed bestuur dus gebaseerd op het geloof (mens). Door Imān zal de moslim zich veilig voelen, omdat het doen van wat is geworden middels verplichtingen en zij gevraagd zullen worden om hun Imān.
Ten eerste, Imān is gebruikt als de naam voor een set van regels die moet worden gehoorzaamd en uitgevoerd door de mensen. Ten tweede, Imān wordt gebruikt voor de indiening van de ziel voor de Waarheid (al-Haqq) met authenticatie (Tasdīq) door middel van het hart, spraak en actie.
Transparantie wordt ook vergeleken met het concept van Ihsān, dat haar positie boven rechtvaardigheid (‘adl) is. Ihsān doet goede actie en doet goed aan anderen. Verantwoording is dichter bij taqwa, wat de verantwoordelijkheid is van de persoon in het gehoorzamen van de Geboden en het vermijden van Allāh’s straf in deze wereld en hiernamaals. Het principe van taqwa is dat iemand verantwoording aflegt voor alle activiteiten die hij heeft gedaan, of het nu een verplichting of een optie is. Door taqwa vermijdt de persoon de gevolgen van straf, zowel in het heden als in de toekomst. De consequenties van de regel zijn te wijten aan een mechanisme en procedures voor overtreding die zijn vastgesteld. Taqwa zal dus zelf het gedrag van een persoon houden om zichzelf te beperken voor beperkingen die zichzelf of een instelling kunnen schaden. Daarom zal de mens indirect goede dingen doen voor het welzijn van zichzelf en de instelling in de toekomst. Taqwa proces is niet noodzakelijk voor de gezamenlijke evaluatie, maar voor zichzelf is voldoende om de evaluatie uit te voeren.
Het leven is een proces waarbij een persoon vecht voor het doel. Geluk is het doel van het leven voor mensen in deze wereld. Dat doel is niet alleen voor het verleden of heden, maar ook voor later en zo verder. Daarom, om geluk te krijgen moet men goed doen voor hem om de goedheid te verkrijgen. In het leven, hebben de mensen drie verplichtingen, namelijk:
- Om te zien en ervaren dat gerechtigheid wordt gedaan. In betaling van rechten, de enige overweging zou de vervulling van de verplichting moeten zijn, het verantwoorden aan de financiers.
- Om vriendelijk te zijn voor de medemensen. Bij de toekenning van rechten en de betaling van vergoedingen aan bestuurders, moet een houding van brede geest worden aangenomen; de bestuurders moet belasting afdragen aan het ministerie van financiën. Iedereen moet de moed hebben om bereid zonder eigen financieel belang of minder te ontvangen aan bestuurskosten en hierover periodiek verantwoorden aan de financiers over hun aandeel (financiële bijdragen).
- Het respecteren van het recht van verwanten om alle boekingsbescheiden en originele facturen en bonnen te tonen. Met gehoorzaamheid en naleving van verplichtingen, zal een bestuurder een hoge mate leiderschap (kalief) over de mensen het verkrijgen.
Allāh Ta’ālā openbaart
وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلَٰئِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي ٱلأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ ٱلدِّمَآءَ وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّيۤ أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ
“En toen uw Heer tot de engelen zei: “Ik wil een stedehouder op aarde plaatsen,” zegden zij: “Wilt Gij er iemand plaatsen die er onheil zal stichten en bloed zal vergieten, terwijl wij U verheerlijken met de lof die U toekomt en Uw Heiligheid prijzen,” antwoordde Hij: “Ik weet wat jij niet weet.” Surah al-Baqarāh (de koe), H2, vers 30
Tafsir Jalālayn: En vermeld O Mohammed (ﷺ) toen uw Heer tegen de engelen zei: “Ik ga op aarde een plaatsvervanger aanstellen die zal optreden als Mijn plaatsvervanger door Mijn uitspraken daarin te implementeren – en deze plaatsvervanger was Adam; Ze zeiden: “Wat zult U daarin iemand benoemen die corruptie daarin zal verrichten door ongehoorzaamheid en bloed vergieten door het doden, precies zoals het nageslacht van de djinn deed, want zij bewoonden het, maar toen zij corrupt werden, zond Allāh de engelen tegen hen en ze werden weggedreven naar eilanden en de bergen in; terwijl we u voortdurend verheerlijken met lof die is: “Wij zeggen eer en lof zij U en heiligen U?” Dat is: “Wij verhogen u als transcendent boven wat niet bij U past?
وَهُوَ ٱلَّذِي جَعَلَكُمْ خَلاَئِفَ ٱلأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَكُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِّيَبْلُوَكُمْ فِي مَآ آتَاكُمْ إِنَّ رَبَّكَ سَرِيعُ ٱلْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَّحِيمٌ
“En Hij is het, die u op aarde tot opvolgers maakte en Hij heeft sommigen uwer in rang [bestuurders] boven anderen verheven, opdat Hij u door hetgeen Hij u heeft gegeven, moge beproeven. Voorzeker, uw Heer is vlug in het straffen en voorzeker, Hij is Vergevensgezind, Genadevol.” Surah al-An’ām (het vee), H6, vers 165
Tafsir Jalālayn: En Hij is het Die u opvolgers heeft gemaakt, khalā’if is het meervoud van khalifah, met andere woorden Hij heeft u ertoe gebracht elkaar daarin op de aarde te volgen en heeft sommigen van u boven anderen in graden verhoogd door rijkdom en status en anderszins zodat Hij je kan testen in wat Hij je gegeven heeft om de gehoorzame onder jullie en de ongehoorzamen te manifesteren. Zeker, uw Heer is snel in het bestraffen van hen die ongehoorzaam zijn aan Hem; en voorzeker is Hij Vergevensgezind jegens gelovigen Genadevol jegens hen.
وَٱلَّذِينَ هُمْ لأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ
“Zij die zorgzaam zijn voor het hun toevertrouwde [alle plichten die Allāh Ta’ālā heeft gewijd, eerlijkheid, morele verantwoordelijkheid en vertrouwen etc.] en voor hun overeenkomsten.” Surah al-Mu’minin (de gelovigen), H23, vers 8
Tafsir Jalālayn: En wie bewakers van hun trusts (amānātihim = ‘hun vertrouwen’) zijn hebben verbonden gesloten tussen hen of tussen hen en Allāh zoals het vieren van het gebed enzovoort.
وَٱلَّذِينَ هُمْ لأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ
“En degenen die het hun toevertrouwde bewaren en hun verdragen nakomen.” Surah al-Ma’ārij (de manieren van ascentie), H70, vers 32
Tafsir Suyuti/Jalālayn: En degenen die bewakers zijn trouwe bewakers van hun amānātihim (trust) waaraan zij zijn toevertrouwd van religie en de aangelegenheden van deze wereld en hun verbond de een die van hen is weggenomen met betrekking tot zulke dingen.
Definitie van goed bestuur
Goed bestuur is de praktijk van het bestuur om diensten te verlenen aan de mensen:
- Goed bestuur is uitgegroeid tot een centrale kwestie, waar de aanwezigheid van de globalisering tijdperk vraagt om goed bestuur dat wordt een voorwaarde met de stijgende openbare kennis.
- Goede bestuur omvat volledige mechanismen, processen, en instellingen waar mensen hun belangen uiten door het gebruik van de Shari’ah (wettelijke rechten, verplichtingen en het overbruggen van de verschillen tussen hen).
- Goed bestuur principes zijn participatie, rechtsstaat, transparantie, responsiviteit, consensus oriëntatie, effectiviteit en efficiency, verantwoordingsplicht en strategische visie.
Op basis van de beschrijving van alle drie de domeinen, namelijk staat/overheid, business/ private en het publiek moet synergie handhaven om het doel te bereiken, omdat de drie domeinen onderling afhankelijke zijn en een onafscheidelijk systeem van control. De verklaring van goed bestuur in de Heilige Qur’ān begint met het verklaren van de menselijke aard. Ze zijn gemaakt in verschillende en tweetal vormen. In het gehoorzamen van de regel, hebben sommigen vertrouwen (Imān) en sommige hebben het niet. Zij die geloven zullen elke Shari’ah regel gehoorzamen en het verbod op basis van vertrouwen, loyaliteit en volledige verplichting aan de regel verlaten. Terwijl ze hypocriet zijn en niet verloochenende niet zullen voldoen aan de regels.
Allāh Ta’ālā openbaart
يٰأَيُّهَا ٱلنَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنْثَىٰ وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوباً وَقَبَآئِلَ لِتَعَارَفُوۤاْ إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عَندَ ٱللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ ٱللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ
“O, mensdom! Wij hebben u uit man en vrouw geschapen en Wij hebben u tot volkeren en stammen gemaakt, opdat gij elkander moogt kennen. Voorzeker, de godvruchtigste onder u is de eerwaardigste bij Allāh. Voorwaar, Allāh is Alwetend, Alkennend.” Surah al-Hujurāt (de binnenkamers), H49, vers 13
Gehoorzamen aan de regels zijn niet gemakkelijk, maar het vereist een diep hart en volledige inzet. Gehoorzaamheid is een zeker teken van geloof. Daarom ligt het concept van de zaligheid in gehoorzaamheid zelf. In de Heilige Qur’ān is goed bestuur gebaseerd op het geloof (Imān).
Allāh Ta’ālā openbaart
إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَٰجِدَ ٱللَّهِ مَنْ ءَامَنَ بِٱللَّهِ وَٱلْيَوْمِ ٱلآخِرِ وَأَقَامَ ٱلصَّلَٰوةَ وَءَاتَىٰ ٱلزَّكَٰوةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلاَّ ٱللَّهَ فَعَسَىٰ أُوْلَـٰئِكَ أَن يَكُونُواْ مِنَ ٱلْمُهْتَدِينَ
“Alleen hij kan de moskeeën onderhouden die in Allāh en de laatste Dag gelooft en het gebed houdt en de Zakāt betaalt en niemand vreest behalve Allāh. Dezen zijn het die tot de geleiden behoren.” Surah at-Taubah (berouw), H9, vers 18
Qarz-e-Hasana
Qarz-e-Hasan (ook wel Qarz al-Hasan genoemd) zijn contracten tussen islamitische banken en de leners waarin wordt gesteld dat de lener alleen het geleende bedrag hoeft terug te betalen, hoewel de lener als dank extra geld kan terugbetalen. Leningen zoals deze worden gebruikt als een poging om armoede te verlichten en economische groei te creëren.
Allāh Ta’ālā openbaart
مَّن ذَا ٱلَّذِي يُقْرِضُ ٱللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَيُضَٰعِفَهُ لَهُ أَضْعَافاً كَثِيرَةً وَٱللَّهُ يَقْبِضُ وَيَبْسُطُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ
“Wie aan Allāh het goede deel afstaat, Hij zal het voor hem vele malen vermenigvuldigen en Allāh vermindert en vermeerdert en tot Hem zult worden teruggebracht.” Surah al-Baqarāh (de koe), H2, vers 245
Tafsir Jalālayn: Wie is hij die Allāh Ta’ālā een lening zal lenen door zijn eigendom uit te geven op de manier van Allāh Ta’ālā die goed is door het uit te geven omwille van Allāh Ta’ālā en Majestueus uit reinheid van hart en Hij zal het voor hem vele malen vermeerderen tot tien of zevenhonderd keer of meer zoals binnenkort zal worden vermeld. Allāh Ta’ālā behoedt voedsel voor wie Hij wil om hem te beproeven en vergroot het in overvloed voor wie Hij wil om hem te beproeven; en tot Hem zult u in het Hiernamaals wederkeren door de Opstanding, waar Hij u zal verlossen voor uw daden.
مَّن ذَا ٱلَّذِي يُقْرِضُ ٱللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَيُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ
“Ieder die met Allāh een goede lening sluit – Hij zal deze voor hem vermenigvuldigen en hem zal bovendien een voortreffelijke beloning ten deel vallen.” Surah al-Hadīd (het ijzer), H57, vers 11
Maar, moet de moslim blindelings een Qarz-e-Hasana geven?
Over dit soort financiële contracten zegt de Heilige Profeet Mohammed ﷺ het volgende.
Hazrat Abu Huraira (radi Allāhu anhu) rapporteerde dat de Profeet Mohammed ﷺ zei: “Wie het geld van het volk neemt met de bedoeling het terug te betalen, Allāh zal het namens hem terugbetalen, en wie het neemt om het te verspillen, dan zal Allāh hem verspillen.” Sahīh al-Bukhārī
Deze hadīth verklaart dat wanneer geldt geleend is van een persoon om een moskee of Jamia te (her)bouwen al dat geld exact geïnvesteerd moet worden in het object en niet zelfs 1 cent besteed mag worden aan iets anders zoals koffie en broodjes voor de bestuurders en vrijwilligers.
In Sahīh Bukhārī staat ook staat wanneer geld uitgeleend wordt, zelfs aan je bloedeigen broer, je het op papier moet vastleggen.
[1] Het vertrouwen dat de mens kreeg van Allāh Ta’ālā en daarmee de vrije wil.