Inleiding

De titel van dit artikel begint met een Nederlands spreekwoord. Bughl (gierigheid of hebzucht) betekent volgens het Van Dale woordenboek: “overdreven begerig naar geld en goed, geldzuchtig, inhalig mens, overdreven zuinigheid”, maar het is in deze tijd ook sterke begerigheid naar geld of goed. In dit artikel zal u een aantal verzen en ahadīth worden voorgelegd waaruit lering getrokken kan worden om een goed islamitisch leven te leiden. Naast deze belangrijke schriftelijke bronnen van de moslim, wordt u ook een uitleg gegeven van het begrip gierigheid. Moge Allah Ta’ālā ons beschermen tegen de Satan! Amien.

Wat is hebzucht?

Hebzucht is niets anders dan dat je een diepe wens hebt om de leegte in uw hart te vullen met wat je kunt bemachtigen, het geeft niet wat en w=op welke wijze. Als je dit eenmaal door hebt, spreekt hebzucht je niet meer aan. Dan gaat je belangstelling uit naar eenwording met het geheel, die aan de leegte een einde maakt. En daarmee verdwijnt ook alle hebzucht. Doch, je vindt overal wel dwaze mensen die dingen blijven verzamelen om daar hun leegte mee te vullen. Zij hebben nooit genoeg. Dit beperkt zich niet alleen uit materiële zaken, maar ook eten (voedsel) is een onderdeel van gierigheid wat gulzig wordt genoemd. Snel eten, snel pakken wat je kunt pakken voordat je medemens er iets van neemt. Ze hebben weliswaar geen honger, maar ze blijven hun buik vullen. Ze weten dat ze om moeilijkheden vragen, dat ze er ziek van (kunnen) worden, maar ze kunnen zichzelf dat niet beletten. Om ook zo met eten bezig zijn is een poging om een leegte te vullen. Er zijn dus een hoop manieren om de leegte te vullen, zonder dat ze overigens ooit gevuld raakt. Het blijft een leegte en je blijft je ellendig voelen, omdat het nooit genoeg is. Daar is meer voor nodig en aan dat meer en aan de behoefte aan meer komt nooit een eind als u niets aan doet.

Hebzucht doet net of het meewerkt om een doel te realiseren, maar helpt je van de wal in de sloot. Hebzucht is de tegenstander die vriendschappelijke zaken torpedeert. Door de haat en nijd die er gaat heersen als de één beter wil zijn als de ander, en ook meer wil hebben als de ander.

Hebzucht is geen angst om iets kwijt te raken, maar het verlangen om hoger aanzien te hebben en meer te hebben als anderen. Wie door hebzucht bezeten wordt, tracht alles wat in zijn buurt komt te bemachtigen, zelfs ten koste van alles.

Hebzucht komt ook voor bij de handelaar. Winstbejag is geen hebzucht als de werkzaamheden in vergelijking worden gebracht aan de geboden diensten of goederen.

Hebzucht is een grote zonde en een ziekte van het hart, het leidt naar de afgrond en Satan is uw partner.

Allah Ta’ālā openbaart

وَإِنِ ٱمْرَأَةٌ خَافَتْ مِن بَعْلِهَا نُشُوزاً أَوْ إِعْرَاضاً فَلاَ جُنَاْحَ عَلَيْهِمَآ أَن يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحاً وَٱلصُّلْحُ خَيْرٌ وَأُحْضِرَتِ ٱلأنْفُسُ ٱلشُّحَّ وَإِن تُحْسِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَإِنَّ ٱللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيراً

“Als een vrouw mishandeling of onverschilligheid van haar man vreest, zal het geen blaam voor hen zijn als zij een verzoening met elkander tot stand brengen, verzoening is het beste; de mensen zijn tot gierigheid geneigd; en als gij goed doet en rechtvaardig zijt, waarlijk dan is Allah op de hoogte van wat gij doet.” Surah an-Nisā (de vrouwen) H4, vers 128

Allah Ta’ālā openbaart verder

 ذَرْنِي وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِيداً

 وَجَعَلْتُ لَهُ مَالاً مَّمْدُوداً

وَبَنِينَ شُهُوداً

وَمَهَّدتُّ لَهُ تَمْهِيداً

ثُمَّ يَطْمَعُ أَنْ أَزِيدَ

“Niet gemakkelijk voor de ongelovigen. Laat Mij alleen met hem die Ik schiep. Ik heb hem overvloedig bezit gegeven. En zonen die bij hem zijn. En ik verschafte hem elk gemak. Toch verlangt hij dat Ik hem nog meer zal geven.”  Surah al-Muddathir (de gebundelde) H74, verzen 11-15

Hebzucht

Hazrat Abu Huraira (radi Allāhu anhu) verhaalde, dat een man aan de Heilige Profeet ﷺ vroeg: “O Allāh’s Boodschapper! Welk soort liefdadigheid is de beste?” Hij ﷺ antwoordde: “Het geven in liefdadigheid wanneer u rijk bent en hebberig, hopende gefortuneerd te zijn en bang om arm te worden. Wees niet te laat met het geven in liefdadigheid, want als u op uw sterfbed ligt en zegt ‘geef zoveel aan die en die en zoveel aan die en die’, en uw bezit niet meer tot de uwe behoort, maar aan die en die (dat wil zeggen uw erfgenamen). Sahīh Bukhārī

Genezing tegen hebzucht, de ziekte van het hart

Denk aan de onheilen, die zijn aangericht door mensen die goede zaken opofferen door hebzucht naar macht. Bekijk eens goed wat de gevolgen van hebzucht zijn. Hoe coöperatie er door wordt ontwricht, hoe zaken er te gronde gericht worden en iemands persoonlijkheid er door wordt aangetast. Als je zakelijke of beroepsbezigheden niet vrij zijn van hebzucht, zorg er dan voor dat je die kwijt raakt. Denk er gewoon aan hoe meer je schraapt, hoe minder je zult behouden. Als je tegenover hebzucht van anderen komt te staan, moet je onderzoeken of dat niet van twee kanten het geval is. Tracht dan de andere partij ervan te overtuigen dat hij zijn verstand moet gebruiken, doet hij dat niet dan moet jij de relatie verbreken. Zorg ervoor dat je niet verbonden blijft met een hebzuchtige onderneming, vereniging of mens.

Tot slot, je moet in gedachten nemen, dat je anderen moet behandelen zoals jij behandeld zou willen worden.

Moge Allah Ta’ālā ons beschermen.

Amien, summa Amien.