Inleiding

Hadith en fiqh zijn beide essentiële componenten van de islamitische jurisprudentie, maar ze dienen verschillende doelen:

Hadith:

1. Definitie: Hadith verwijst naar de uitspraken, handelingen en goedkeuringen van de islamitische profeet Mohammed (vrede zij met hem) en zijn metgezellen.
2. Bron: Hādith zijn verzameld in verschillende compilaties, zoals Sahīh al-Bukhārī, Sahīh Muslim en anderen.
3. Rol: Hadith geeft richtlijnen voor het leiden van een rechtschapen leven op basis van de praktijken en leringen van de Profeet.
4. Onfeilbaarheid: Hādith worden als betrouwbaar beschouwd, maar niet als onfeilbaar. Sommige hadīth worden als sterker (sahīh) of zwakker (Da’if) beschouwd op basis van hun overdrachtsketen.

Toepassing: Geleerden gebruiken hadīth om juridische uitspraken (fiqh) af te leiden en te begrijpen de context of specifieke acties of beweringen.

Fiqh:

1. Definitie: Fiqh is islamitische jurisprudentie, die het begrip en de toepassing van de sharia (islamitische wet) omvat.
2. Bron: Fiqh is afgeleid van de Koran, Sunnah (hadīth), consensus (itjma) en analogie (qiyās).
3. Rol: Fiqh houdt zich bezig met praktische zaken, waaronder rituelen, moraal, sociale wetgeving, economische kwesties en politieke systemen.
4. Interpretatie: Islamitische juristen (ulema) interpreteren en ontwikkelen fiqh door middel van ijtihād (onafhankelijke juridische redenering).
5. Feilbaarheid: In tegenstelling tot de sharia, die als onveranderlijk wordt beschouwd, is fiqh feilbaar en onderhevig aan verandering.
6. Scholen van denken: De soennitische praktijk heeft vier prominente scholen (madhhab) van fiqh, terwijl de sjiitische praktijk twee of drie scholen heeft.

Samengevat levert hadīth het ruwe materiaal (uitspraken en handelingen van de Profeet ﷺ), terwijl fiqh het proces omvat van het interpreteren en toepassen van Schriftgeleerden dat materiaal op praktische situaties in het dagelijks leven.

Ibn Abī Zayd al-Mālikī overlevert dat Sufyan al `Uyayna zei: “Hadith is een madilla (valkuil) behalve voor de fuqaha (expert in fiqh).

Mālik’s metgezel `Abdallah ibn Wahb zei: ”De hadīth is een valkuil, behalve voor de `ulema. Ieder persoon die hadīth onthoudt en geen Imām in de fiqh heeft, is dall (misleid) en als Allāh Ta’ālā ons niet had gered met Mālik en al-Layth [Ibn Sa`d] dan waren wij nu misleid.”

Allāh Ta’ālā openbaart: “Hij schenkt wijsheid aan wie Hij wil en wie wijsheid is geschonken is inderdaad overvloedig begiftigd en niemand trekt er lering uit, behalve zij, die begrip hebben.” Surah al-Baqarāh (de koe), H2, vers 269

Imam al-Shafi’ī zei: “Jullie [de hadīth geleerden] zijn de apothekers en wij [de rechtsgeleerden] zijn de dokters.” Mullah `Alī al-Qāri gaf [hierop] als commentaar: “De vroege geleerden zeiden: ‘De hadīth geleerde zonder kennis van fiqh is als een verkoper van medicijnen die geen arts is. Hij heeft de medicijnen, maar weet niet wat hij ermee moet doen. En de rechtsgeleerde zonder kennis van hadīth is als een arts zonder medicijnen. Hij weet wat een geneesmiddel vormt, maar heeft het niet beschikbaar.”

• Fiqh in de tijd dat de Profeet ﷺ de islam verkondigde.
• Fiqh in de tijd van de Sahāba (radi Allāhu anhum)
• Fiqh anno 2020

De vier Imams en hun wetscholen

1. Imam Abu Hanīfa an-Nu`man ibn Thābit al-Kufī, (80-150 H).
2. Imam Abu `Abdullah Malik ibn Anas al-Yahsubi, (93-179 H)
3. Imam Abu `Abdullah Muhammad ibn Idrīs al-Shafi’ī, (150-204 H)
4. Imam Abu `Abdullah Ahmad ibn Muhammad ibn Hanbal al-Shaybani, (164-241 H)

Imam Bukhārī (radi Allāhu anhu) leerde 100.000 sahīh ahadīthuit zijn hoofd, en 200.000 die niet sahīh waren. Een laatste punt ter overdenking is dat ondanks al hun werk, de hadīth geleerden nog steeds (slechts) hadīth geleerden zijn. Het zijn van een Hadīth-geleerde maakt iemand niet automatisch een geleerde in de fiqh. Een duidelijk voorbeeld hiervan is al-Amāsh, die één van de grootste Hadīth geleerden ten tijde van Abu Hanīfa was. Wanneer hem een vraag gesteld werd over een bepaalde kwestie, zei hij dat hij geen Hadīth kende hierover. Abu Hanīfa echter gaf een fatwa over deze zaak, gebaseerd op een Hadīth die hij beweerde gehoord te hebben van Al-Amāsh. Toen Al-āsh hierover bij Abu Hanīfa informeerde, legde de Imam hem uit hoe hij één van de ahadīthgebruikte die Al-Amash hem had verteld hierover, en Al-Amash zei: “Wij (de geleerden van hadīth) zijn als apothekers en jullie (de geleerden van de fiqh) zijn als artsen.”

Hadīth wordt ook vaak aangeduid als al-Sunnah. Het woord Sunnah wordt afwisselend gebruikt met het woord Hadīth, in het bijzonder als we spreken over de bronnen van de Islamitische Jurisprudentie (als eerste de Heilige Qur’ān en als tweede de hadīth of de Sunnah). Sunnah slaat ook op de levenswijze van de Profeet Mohammed ﷺ. Sunnah is verder ook een aanduiding of classificatie binnen de fiqh om de regelingen voor diverse zaken van elkaar te onderscheiden. Als een bepaalde daad of handeling als Sunnah wordt aangeduid, dan betekent dit dat het aanbevolen of benadrukt wordt.

Noodzaak van het volgen van de vier Imams

• methodologie van het verwerven van kennis.
• taqlīd.

Taqlīd is een Arabische term in de islamitische juridische terminologie. Het betekent letterlijk “iemand zonder enig bewijs te volgen”. In de islamitische juridische terminologie betekent het een mujtahid volgen (als een islamitische Schriftgeleerde die bevoegd is op de interpretatie van Shari’ah) zoals hij ze heeft afgeleid, dat wil zeggen, na de beslissingen van een religieuze expert zonder noodzakelijkerwijs het onderzoeken van de Schriftuurlijke basis of de motivering van die beslissing, zoals het accepteren en naar aanleiding van de uitspraak van de Schriftgeleerden van jurisprudentie (fiqh) zonder eis een uitleg van de processen die ze aankomen op het, dus vasthouden aan een van de klassieke scholen (Mazāhib) van jurisprudentie.

De eenheid van de Ummah lijkt vandaag de dag letterlijk in gevaar te zijn. Vandaag de dag zijn we gedwongen om te accepteren dat er onder ons een kleine minderheid bestaat, volgers van een afwijkende sekte wiens schaduw zich over de hele wereld verspreidt en de eenheid in gevaar brengt. Waarschijnlijk heeft eenieder van ons wel ervaringen met hen gehad. Hun arrogantie, hun onwetendheid, en hun vaak scherpe agressiviteit zijn helaas nogal onvergetelijk. Overal waar we ons richten in onze moslimgemeenschap, daar schijnen zij ook te zijn. Net als een soort van spiritueel virus, verspreiden zij zich door het lichaam van onze Ummah. Eén of twee van hen zijn genoeg om de meest plezierige bijeenkomsten van gelovigen te overschaduwen. Nu hebben deze mensen zichzelf ingedeeld in ontelbare sektes, sub sektes en aftakkingen en volgen géén van de vier imams. Zij achten zichzelf superieur aan de vooraanstaande `ulema uit het verleden. Zij beweren dat de vier rechtsscholen, de Mazāhib, welke het mechanisme, garantie en samenhang van de traditionele Islam voor zo lang zijn geweest, grove fouten van inhoud en van methodologie bevatten. Van hen is de schandelijke bewering afkomstig dat de oorspronkelijke weg van de islam nooit de moslims heeft opgelegd de scholen van fiqh voort te brengen of te volgen. In hun literatuur, maken zij de beschuldiging dat het volgen van een mazhab als een soort van alternatief is op het volgen van de Sunnah van de gezegende Profeet Mohammed ﷺ. En zodoende, zoals velen van hen beweren, dat het een vorm is van het opstellen van een menselijk autoriteit naar de autoriteit van Allāh Ta’ālā (Hoog en Verheven is Hij!), en het dus een vorm van shirk is. De grote Mālikī geleerde Imām al-Bājī zegt bijvoorbeeld: “Taqlīd (het navolgen) van `Ulema is wājib (verplicht) voor de `āmmī (leek).” Ahkām al-fusūl ilā `ilm al-usūl p.783, Beiroet 1986

Ibn Khaldūn bijvoorbeeld heeft veel interessants te zeggen over de evolutie van de fiqh, en wijst ons op dit punt. Hij zei: “Niet alle Sahāba waren bevoegd om fatāwa te geven en de [het onderwijs in de] islam werd niet van hen allen aangenomen. Dat voorrecht was alleen voor diegenen die de Qur’ān geleerd hadden, kennis hadden over zijn inhoud inclusief de afgeschafte en afschaffende verzen, dubbelzinnige en duidelijke bewoordingen en zijn andere bijzondere eigenschappen.” Ibn Khaldūn, Muqaddima p.216

Een Hanafi Fiqh

“De faqīh (jurist) is degene die voorzichtig is in deze wereld, verlangend naar het Hiernamaals, een persoon die inzicht heeft in zijn religie, die constant is in de aanbidding van zijn Heer, die houdt zich ver weg van [schenden] de karakters van en eigendommen moslims en die een (juridisch) adviseur is van hen.” Hasan al-Basrī

Definities

• Shari’ah: de leerstellige, praktisch en dis positionele regelgeving wat Allāh Ta’ālā regelgevend is opgetreden door een van Zijn Boodschappers. De Heilige Qur’ān en de Soenna van de Profeet ﷺ vormen de Shari’ah.
• Fiqh: de wetenschap (kennis, inzicht en begrip) van de extractie van praktische religieuze voorschriften uit hun gedetailleerde bronnen (Qur’ān en Ahadīth). Fiqh is de praktische uitvoering van de Shari’ah door haar menselijke begrip.

Fundamenten van de Shari’ah

1. Onderzoek van het welzijn van de aanbidders, zowel in deze wereld als in het Hiernamaals.
2. Aansluiting van de regelgeving om hun beweegredenen, en doorzettingsvermogen van de voorschriften van de aanwezigheid en afwezigheid van de beweegredenen.
3. Geleidelijke en progressieve wetgeving.
4. Uitsluiting van ontbering.
5. Vaststelling van rechtvaardigheid.

Codificatie de islamwetten

1. Ibādah (aanbidding): tahara (reinheid), salāh, zakāt, vasten, hadj en jihad.
2. Mu’amalāt (financiële transacties): business, termijnhandel, fabricage, landbouw, rentevrij, deposito, leasing en (ver)huren, zakelijke zekerheden (garanties), hamsteren, partnerships, commissie en schulden, geschenken (zoals mahr), verliezen.
3. Al-’Alaqāt al-Sjagsiya (persoonlijke betrekkingen): nikāh (huwelijk), talāq (echtscheiding), habs (hechtenis), d’amā (ondersteuning, support) en warasā (erfenis).
4. Qanoon al-’Aqubāt (wetboek van strafrecht): moord, diefstal, overspel, laster, overval op de (snel)weg, alcohol drinken, eden en boetedoeningen, oordeel, getuigenis en dwang.