Inleiding

De term ‘mufti’ betekent letterlijk de gever van fatwa’s. Het is zijn taak om fatwa’s uit te vaardigen, met andere woorden de regels die door de moslimgemeenschap moeten worden nageleefd. Nog geen duizendjaar terug werden mufti’s benoemd door de Khalifa. Toen er geen Khalifa meer was werd de mufti benoemd door de hoogste gezagsdrager zoals een landspresident.

Boeken over de principes van de islamitische jurisprudentie stellen de voorwaarden waaraan een mufti moet voldoen (een islamitische jurist die gekwalificeerd is om een niet-bindend advies (fatwa) uit te geven over een punt van Shari’ah en een mujtahid (een persoon die gekwalificeerd is om ijtihād uit te oefenen bij de evaluatie van de islamitische wet). Bahār-e-Shariat, deel 2,
pag. 281 e.v. en The Philosophy of Ibn Rushd, prof. dr. Ehsan Ashraf, Patba
University.

In islamitische staten waren er vroeger Shaikh-ul-Islams, dat wil zeggen hoofden van religieuze zaken, en islamitische mufti’s. Er waren ook tijden dat er staatsfunctionarissen waren die “mufti” werden genoemd. Islamitische mufti’s en de functionarissen die mufti’s worden genoemd, mogen niet met elkaar worden verward. Islamitische mufti’s waren de geleerden die de geboden en verboden van Allāh Ta’ālā onderwezen, dat wil zeggen de Shari’ah, maar de staatsfunctionaris die mufti’s heette, kende de Shari’ah zelf niet. Als wetten iets bevolen wat Allāh Ta’ālā verboden had, zouden ze niet zeggen dat het niet toegestaan was om dat te doen. Als wetten iets verboden wat Allāh Ta’ālā had bevolen, konden ze niet zeggen dat het nodig was om dat te doen. Ze zouden zwijgen of het tegenovergestelde zeggen. Zo zouden ze het niet eens zijn met de religie en de moslims tot zonden of ongeloof drijven.

In de tijd dat de legers van Dzjengis het land van de moslims binnenvielen, of in de tijd van de Fātimi en de Rasuliden, en zelfs in de tijd van de Abbāssiden, zeiden dergelijke regeringsfunctionarissen, mufti’s genaamd, “toegestaan” over de harām (verboden). Ze zeiden zelfs dat de Heilige Qur’ān een wezen was. In de tijd dat die functionarissen ervoor zorgden dat de religie werd afgebroken door het schrijven van verzonnen fatwa’s, bleven degenen die trouw bleven aan de boeken van fiqh en aan de boeken die de waarheid over de religie onderwezen, op de juiste weg. Zo konden ze hun geloof redden.

Tegenwoordig volstaat het echter dat een mufti een van de vier soennitische scholen van islamitische jurisprudentie beheerst en de uitspraken en hun bewijs kent uit teksten van de Shari’ah. Bovendien is de belangrijkste regulator van de Fatwa het Allāh Ta’ālā bewustzijn en het kennen van het bewijs. Wat betreft nieuwe kwesties, werden enkele Islamitische Fiqh-academies opgericht om hun uitspraken te verduidelijken op grond van een gezamenlijke inspanning van een aantal gerenommeerde geleerden. En Allāh Ta’ālā weet het beste.

Fatwa betekent communiceren of iets al dan niet in overeenstemming is met de sharia. Het is geen fatwa om alleen maar te zeggen: “Het is in overeenstemming” of: “Het is niet toegestaan.” Het is ook noodzakelijk om te zeggen uit welk boek fiqh en uit welk geschrift dit antwoord is afgeleid. De fatwa’s die niet in overeenstemming zijn met de boeken van fiqh zijn verkeerd. Het is niet toegestaan om van hen afhankelijk te zijn. Degenen die āyat en hādith lezen zonder islamitische kennis te leren of te kennen en die er betekenissen aan geven in overeenstemming met hun eigen geest en meningen, worden geen islamitische geleerden genoemd. Het kunnen vertalers zijn met kennis van het Arabisch, zoals de priesters in Beiroet. Hoe versierd en helder hun geschriften en woorden ook zijn, ze zijn niets waard. Allāh Ta’ālā houdt niet van de geschriften en woorden die niet in overeenstemming zijn met wat de Ahle Sunnat geleerden begrepen of met de boeken van fiqh die zij schreven.

Wie kan geen mufti worden?

Ibn Abidīn (radi Allāhu anhu) zegt bij het beschrijven van Qādi’s (rechters) op pag. 301 van deel vier van Radd a-Muhtar: “Het is niet gepast voor een zondaar om de mufti te worden, omdat het een religieuze zaak is om een fatwa uit te spreken. De woorden van de zondaar kunnen niet worden aanvaard in religieuze zaken. De zaak is hetzelfde volgens de andere mazhab. Het is niet toegestaan om zulke mufti’s iets te vragen. Ook is het volgens de unanimiteit (van geleerden) een essentiële voorwaarde dat de mufti een moslim en gezond moet zijn. De fatwa van een rechtvaardige en vrome dame of van iemand die stom is (niet in staat om te spreken) persoon is acceptabel.

Een mufti is een hoge islamitische wetsgeleerde die juridische uitspraken doet in de vorm van fatawa. De benoeming van een mufti verschilt per land. In sommige landen, zoals Egypte, Tunesië en Saoedi-Arabië, worden mufti’s officieel aangesteld door de Staat en werken ze vaak als adviseurs van de regering. In het Ottomaanse Rijk waren mufti’s in alle provincies aanwezig, waaronder Jeruzalem.

De Mufti-e-Azam van Jeruzalem werd in 1921 benoemd door het Britse bestuur, later door koning Abdoellah I van Jordanië in 1948, en in 1993 door PLO-leider Arafat. Sinds de oprichting van de Palestijnse Autoriteit in 1994 worden de grootmufti’s van Jeruzalem benoemd door de Palestijnse president.

De mufti of de rechter moet een fatwa uitspreken volgens de woorden van Imam Azam Abu Hanīfa (radi Allāhu anhu). Als hij het niet duidelijk in zijn woorden vindt, moet hij de woorden van Imam-e-Shaibani nemen. Na hem zou hij de voorkeur moeten geven aan de woorden van Imam-e-Zufar, en dan aan die van Hasan bin Zayyad (radi Allāhu anhum).

Die mufti’s die Ashāb-e Tarjih (mujtahid binnen een mazhab) zijn, kiezen degenen met degelijke documenten uit de ijtihād. Degenen die geen mujtahid zijn, volgen de woorden die zij prefereerden. De woorden van de mufti’s en rechters die dat niet doen, zijn onaanvaardbaar. Dit betekent dat in de zaken die niet door Ashāb-e-Tarjih zijn gekozen, het noodzakelijk is om de voorkeur te geven aan het woord van Imam-e-Azam. Transporteurs ontlenen de fatwa’s aan bekende boeken. Deze boeken worden mutawātir nieuws genoemd.”

Zoals men leest, moet volgens Ibn Abidīn de mufti een mujtahid in een mazhab zijn. Hij die dat niet is, wordt geen mufti genoemd. Hij wordt een verteller genoemd, dat wil zeggen iemand die de fatwa overbrengt. Fatāwa Europe van Faqīh-e-Islam Allāma Abdul Wajīd Qādri (Alayhir Rahmah).

Benoeming mufti in Maleisië

In Maleisië worden mufti’s benoemd door de Maleisische heersers, die verantwoordelijk zijn voor het beheer van islamitische zaken in hun respectieve staten. De benoeming van een mufti gebeurt op basis van bepaalde criteria om ervoor te zorgen dat de benoemde persoon in staat zal zijn om de taken die hem zijn toevertrouwd effectief uit te voeren.

Wat ‘gezag’ geeft aan een mufti is kennis en niet wie hem in de positie heeft benoemd en de macht die daarmee gepaard gaat. Niet elke persoon met gezag kan echter tot mufti worden benoemd, en niet elke mufti is een persoon met gezag.

Door de eeuwen heen zijn we aan deze groepering herinnerd. Een voorbeeld verwijst naar de hadīth van de Profeet ﷺ met betrekking tot onwetende mufti’s, degenen die anderen misleiden en op een dwaalspoor brengen door het uitvaardigen van verkeerde fatwa’s (niet gebaseerd op kennis). Deze situatie wordt alleen mogelijk gemaakt in het geval dat de moslimgemeenschap in het algemeen gehuld is in onwetendheid en verwarring in die mate dat ze de echt gekwalificeerden niet kunnen herkennen. Als gevolg hiervan worden valse leiders gecreëerd, dus degenen die onwetend en ongekwalificeerd zijn.

Een mufti is eigenlijk een leider. En als we het hebben over een mufti als leider, kan de reikwijdte van de discussie niet langer worden beperkt tot zijn competentie in de islamitische wet. Het vertrouwen van het leiderschap is zwaar; Het mag niet worden gegeven aan iemand die onwetend en onrechtvaardig is. Onwetendheid en onrecht worden in de Heilige Qur’ān samen genoemd. Onrechtvaardigheid is de staat van zijn veroorzaakt door duisternis, de afwezigheid van licht (kennis). Iemand die geen kennis bezit, kan niet rechtvaardig zijn, dus hij kan de dingen, inclusief zichzelf, niet op hun rechtmatige en juiste plaats zetten. Het natuurlijke gevolg van onwetendheid is onrechtvaardigheid, dus de toestand waarin men verwarring, crisis, chaos en wanorde aantreft omdat de persoon aan wie het vertrouwen is gegeven, onwetend is over de juiste volgorde van de dingen.

Kennis is erg belangrijk omdat het de voorwaarde is voor rechtvaardigheid en moed. Als leider moet een mufti leiden met rechtvaardigheid en moed. Zonder moed zal hij niet in staat zijn de waarheid te verdedigen. Zonder waarheid wordt gerechtigheid ontkend. Daarom moet een mufti niet alleen goed geïnformeerd zijn, hij moet ook de cultuur van kennis beoefenen en aanmoedigen. Alles wat van hem komt, of het nu in de vorm van een fatwa is of niet, moet gebaseerd zijn op solide fundamenten die gebaseerd zijn op kennis. Wat er gezegd wordt, is waar, niet omdat het afkomstig is van een mufti, maar omdat het een deugdelijk, geldig argument bevat dat niet gemakkelijk kan worden weerlegd.

Een mufti wordt niet verondersteld bang, gemakkelijk overstuur, gefrustreerd of boos te zijn als zijn mening niet wordt geaccepteerd of door anderen wordt weerlegd. Integendeel, hij moet zijn bekwaamheid, wijsheid en moed tonen door zijn mening te verdedigen volgens de regels van de kennis, wat hij met vertrouwen en vastberadenheid moet doen. Bahār-e-Shariat, deel 2, pag. 281 e.v..

Tegelijkertijd moet hij goed kunnen aantonen wat er mis is met de visie van zijn tegenstander. Als hij erachter komt, of als wordt bewezen dat zijn mening onjuist is, moet hij de moed en oprechtheid hebben om zijn fout toe te geven en de juistheid van de mening van de ander te bevestigen, ongeacht waar deze vandaan komt. Dit is wat we bedoelen met een cultuur van kennis.

Kennis hebben betekent niet dat de persoon onfeilbaar is. Dit betekent echter niet dat elke fout acceptabel is en kan worden vergeven. Een mufti die er niet in slaagt om tegenstrijdigheden in argumenten te herkennen, te begrijpen en toe te geven, mag niet worden getolereerd, anders wordt zijn vermogen om correcte en logische conclusies af te leiden uit de beschikbare bronnen twijfelachtig. Het is absurd voor een mufti om mensen aan zijn macht en gezag te herinneren wanneer zijn mening in twijfel wordt getrokken, weerlegd, of wanneer hem een suggestie wordt gegeven om te overwegen.

De islam is de religie van kennis en rede. “Geen religie”, zegt de Profeet ﷺ, “voor iemand die geen reden heeft”. Daarom is het zoeken naar kennis de eerste en belangrijkste verplichting voor elke moslim, man en vrouw, zolang hij of zij leeft. Als dat het geval is, hoe is het dan mogelijk voor de mensheid om het leiderschap te aanvaarden van een persoon wiens begrip van rede en kennis twijfelachtig is?

Het is volkomen onverantwoordelijk en onwaardig voor een mufti om anderen te beschuldigen van het niet respecteren van het ambt van mufti, omdat respect moet worden verdiend. Het respect van mensen voor het ambt van mufti hangt af van de geloofwaardigheid van de persoon die het bekleedt. Een mufti wordt niet deskundig en wijs door anderen als onwetend te bestempelen. Bahār-e-Shariat

Integendeel, mufti’s moeten hun ware waarde bewijzen door de samenleving uit de verergerende intellectuele en morele crises te leiden. De samenleving wil mufti’s zien die het verschil kennen tussen ‘autoritair zijn’ en ‘populair zijn’.

De rol en selectie van de mufti in Egypte

De positie van groot mufti wordt gezien als zeer invloedrijk in Egypte en in de hele Arabische en islamitische wereld. Zijn kantoor bevindt zich in Dar al-Iftā; een Egyptisch islamitisch advies-, gerechtelijk en overheidsorgaan dat moslims religieuze begeleiding en advies biedt door middel van het uitvaardigen van fatwa’s over elke dag en hedendaagse kwesties. Omdat hij fatwa’s (religieuze edicten) uitvaardigt over verschillende zaken, is de groot mufti de eerste en belangrijkste bron van religieus gezag van de regering. De persoon die wordt voorgedragen voor de Mufti-stoel moet jonger zijn dan 60 jaar.

Hieronder staan een aantal stappen die onder de bevoegdheid van de raad vallen bij het selecteren van nieuwe mufti.
  1. Azhar Imam roept de raad op om een maand voor het einde van het huidige mandaat bijeen te komen om te beslissen over de benoeming van een nieuwe mufti.
  2. De raad nomineert drie van zijn leden wetenschappers die voldoen aan de criteria om in aanmerking te komen voor de functie.
  3. De raad stelt de voordracht voor via een rechtstreekse geheime stemming in een zitting die wordt bijgewoond door twee derde van de raadsleden. Degene die de meeste stemmen krijgt, wordt beschouwd als de kandidaat van de Raad van Senior Geleerden voor de positie van fatwa, op voorwaarde dat hij de absolute meerderheid van de aanwezige leden behaalt.
Benoeming mufti in Egypte

De grootsjeik van Al-Azhar dient de benoeming in bij de president van de republiek om zijn bevoegdheid te vervullen bij het uitvaardigen van een besluit tot benoeming van de nieuwe mufti van de republiek.

Benoemin Mufti in Turkije

In Turkije wordt de benoeming van een mufti geregeld door Diyanet, het Turkse Presidium voor Godsdienstzaken. Dit is een overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor religieuze aangelegenheden en de islamitische geestelijkheid in het land. Mufti’s worden benoemd door Diyanet en werken als religieuze leiders en juridische adviseurs binnen hun regio. Daarnaast heeft Turkije in 2017 een wetsvoorstel ingediend dat mufti’s toestaat om burgerlijke huwelijken te sluiten, wat eerder alleen door ambtenaren kon worden gedaan. Dit leidde tot discussie over de rol van religie in de Turkse samenleving en de invloed van islamitische wetgeving.

Benoeming Mufti in India

In India wordt de benoeming van een mufti geregeld door verschillende islamitische instellingen en organisaties. Hier zijn enkele belangrijke aspecten:

Jamiat Ulema-e-Hind: Een prominente islamitische organisatie die mufti’s benoemt en religieuze adviezen verstrekt.

  • Staatsmufti’s: In sommige Indiase staten, zoals Jammu en Kasjmir, worden mufti’s benoemd door de lokale overheid of islamitische raden.
  • Grootmufti van India: Hoewel India geen officiële grootmufti heeft, zijn er religieuze leiders die als hoogste autoriteit binnen bepaalde islamitische gemeenschappen fungeren.

Rol van mufti’s in India

  • Fatwa’s en religieuze adviezen: Mufti’s geven juridische adviezen over islamitische wetgeving en maatschappelijke kwesties.
  • Onderwijs en rechtspraak: Ze spelen een belangrijke rol in islamitische scholen en madrassa’s.
  • Politieke en sociale invloed: Sommige mufti’s hebben invloed op maatschappelijke en politieke debatten binnen de islamitische gemeenschap.
Benoeming Mufti in Pakistan

In Pakistan worden mufti’s benoemd door verschillende islamitische instellingen en organisaties. Hier zijn enkele belangrijke aspecten:

Benoeming van mufti’s in Pakistan

  • Islamitische wetgevende raden: Mufti’s worden vaak benoemd door islamitische geleerden en instellingen zoals Darul Uloom Karachi en Jamia Binoria.
  • Staatsmufti’s: De Pakistaanse overheid heeft een officiële Mufti-e-Azam, die religieuze adviezen geeft en toezicht houdt op islamitische rechtspraak.
  • Regionale mufti’s: In verschillende provincies en steden worden mufti’s benoemd door lokale islamitische gemeenschappen.

Rol van mufti’s in Pakistan

  • Fatwa’s en religieuze adviezen: Mufti’s geven juridische adviezen over islamitische wetgeving en maatschappelijke kwesties.
  • Onderwijs en rechtspraak: Ze spelen een belangrijke rol in islamitische scholen en madrassa’s.
  • Politieke en sociale invloed: Sommige mufti’s hebben invloed op maatschappelijke en politieke debatten binnen de islamitische gemeenschap.
Benoeming Mufti in China

In China is de benoeming van mufti’s minder formeel geregeld dan in sommige andere islamitische landen. De islamitische gemeenschap in China, met name de Hui-moslims en Oeigoeren, heeft religieuze leiders die vaak worden erkend door lokale islamitische organisaties en gemeenschappen.

Benoeming van mufti’s in China

  • Islamitische verenigingen: Mufti’s worden vaak benoemd door islamitische organisaties zoals de Chinese Islamitische Associatie, die toezicht houdt op religieuze aangelegenheden.
  • Regionale benoemingen: In gebieden zoals Xinjiang, waar veel Oeigoerse moslims wonen, spelen islamitische geleerden een belangrijke rol in de gemeenschap.
  • Staatscontrole: De Chinese overheid houdt streng toezicht op religieuze leiders en hun activiteiten, waardoor de benoeming van mufti’s vaak onder staatsregulering valt.

Rol van mufti’s in China

  • Religieuze adviezen: Mufti’s geven fatwa’s en begeleiden islamitische gemeenschappen.
  • Onderwijs en rechtspraak: Ze spelen een rol in islamitische scholen en madrassa’s.
  • Beperkte autonomie: Door staatscontrole hebben mufti’s minder vrijheid dan in sommige andere landen.
Benoeming Mufti in Europa

In Europa worden mufti’s benoemd door verschillende islamitische gemeenschappen en organisaties. Hier zijn enkele belangrijke aspecten:

Benoeming van mufti’s in Europa

  • Islamitische verenigingen: In landen zoals Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk worden mufti’s vaak benoemd door islamitische organisaties en gemeenschappen.
  • Regionale mufti’s: In sommige landen, zoals Bosnië en Herzegovina, Polen en Roemenië, zijn er officiële mufti’s die toezicht houden op religieuze aangelegenheden.
  • Historische benoemingen: In het Ottomaanse Rijk waren mufti’s aanwezig in alle provincies, waaronder Jeruzalem.

Rol van mufti’s in Europa

  • Religieuze adviezen: Mufti’s geven fatwa’s en begeleiden islamitische gemeenschappen.
  • Onderwijs en rechtspraak: Ze spelen een rol in islamitische scholen en madrassa’s.
  • Culturele en sociale invloed: Mufti’s helpen bij het integreren van islamitische tradities binnen Europese samenlevingen.
Academisch en niet academisch gevormde Mufti

Het verschil tussen een academisch gevormde mufti en een niet-academisch gevormde mufti ligt voornamelijk in hun opleiding, methodologie en invloed binnen de islamitische gemeenschap.

Academisch gevormde mufti

  • Heeft een universitaire opleiding gevolgd, vaak in Fiqh (islamitische rechtspraak), Aqieda (theologie) of islamitische studies zoals PhD Islamic Studies en Juris Doctor (JD) in Islamic Jurisprudence.
  • Werkt vaak binnen academische instellingen, zoals universiteiten of islamitische onderzoekscentra.
  • Benadert islamitische wetgeving met een wetenschappelijke en analytische methode, waarbij historische en moderne interpretaties worden vergeleken.
  • Publiceert vaak onderzoek en boeken over islamitische rechtspraak en maatschappelijke vraagstukken.
  • Heeft een bredere invloed op internationale islamitische conferenties en wetenschappelijke debatten.

Een JD is een professionele graad in de rechten en opent de deur naar verschillende juridische functies. Enkele rollen die iemand met een JD kan vervullen:

  • Advocaat in angelsaksische landen: Een JD is vaak een vereiste om advocaat te worden. Na het behalen van de graad en het slagen voor het bar-examen, kan men cliënten vertegenwoordigen in juridische zaken.
  • Rechter in angelsaksische landen: Sommige rechters beginnen hun carrière als advocaten voordat ze worden benoemd of gekozen als rechter.*
  • Juridisch adviseur: Bedrijven en organisaties hebben juridische experts nodig om hen te adviseren over wetgeving en regelgeving.
  • Overheidsfunctionaris: Een JD kan leiden tot een carrière in de publieke sector, zoals werken bij het Openbaar Ministerie of als juridsich beleidsmaker.
  • Academicus: lesgeven in de rechten of juridisch onderzoek doen aan universiteiten.

*Tangali heeft in Nederland ook de graad Toetsingsambtenaar Juridische Zaken (beslissen conform de Nederlandse Rechtspraak) behaald aan de Bestuursacademie Nederland.

Niet-academisch gevormde mufti

  • Heeft een traditionele islamitische opleiding gevolgd, vaak binnen een madrassa of een religieuze instelling. Deze hebben een sanad (bewijsdocument) nodig om als mufti te werken.
  • Baseert zijn kennis voornamelijk op klassieke islamitische teksten en de interpretaties van eerdere Schriftgeleerden.
  • Richt zich meer op praktische en gemeenschapsgerichte religieuze adviezen.
  • Kan een sterke invloed hebben binnen lokale islamitische gemeenschappen, zonder academische publicaties of wetenschappelijke debatten.
  • Zijn fatwa’s en adviezen zijn vaak gebaseerd op traditionele methoden en minder op moderne academische benaderingen.
Invloed academisch gevormde Mufti op Europese rechtspraak

Academisch gevormde mufti’s kunnen invloed hebben op de Internationale en Europese rechtspraak, vooral op gebieden zoals religieuze vrijheid, islamitische rechtspraak en integratie van islamitische normen binnen het juridische systeem. Hier zijn veel manieren waarop hun invloed zichtbaar is:

1. Advies en juridische interpretatie

Academisch gevormde mufti’s publiceren vaak wetenschappelijke artikelen en juridische analyses die invloed kunnen hebben op rechtspraak en beleidsvorming in Europa. Hun werk wordt soms gebruikt in juridische debatten over islamitische wetgeving en de toepassing ervan binnen Europese rechtsstelsels.

2. Invloed op wetgeving en beleid

Sommige academisch gevormde mufti’s werken samen met juridische instituten en beleidsmakers om richtlijnen te ontwikkelen voor de omgang met islamitische rechtspraak binnen Europese landen. Dit kan betrekking hebben op zaken zoals huwelijksrecht, halal-certificering en religieuze vrijheid.

3. Prejudiciële vragen en rechtspraak

In sommige gevallen worden islamitische juridische kwesties behandeld door het Hof van Justitie van de Europese Unie, waarbij academische mufti’s als deskundigen kunnen optreden of hun werk wordt aangehaald in juridische argumenten.

Een mufti is een islamitische wetsgeleerde die juridische uitspraken doet in de vorm van fatwa’s. De invloed van een mufti in de internationale rechtspraak hangt af van verschillende factoren, waaronder zijn opleiding, erkenning en institutionele positie.

Academisch versus madrassa gevormde Mufti in de internationale rechtspraak

Een academisch gevormde mufti, die een formele universitaire opleiding heeft genoten, kan vaak rekenen op bredere erkenning in internationale juridische en academische kringen. Hij heeft doorgaans een diepgaande kennis van zowel islamitisch recht als moderne juridische systemen, waardoor zijn interpretaties en adviezen beter aansluiten bij internationale normen.

Een madrassa-geschoolde mufti heeft zijn opleiding voornamelijk binnen traditionele islamitische instellingen gevolgd. Hoewel hij een sterke kennis van islamitische jurisprudentie kan hebben, kan zijn invloed in internationale rechtspraak beperkter zijn, vooral als hij geen formele erkenning heeft binnen academische en juridische instellingen.

Accreditatie islamitisch rechtsgeleerde professional

De Arab Organization for Quality Assurance in Education (AROQA) biedt institutionele, programmatische en professionele accreditatie. Dit betekent dat ze niet alleen onderwijsinstellingen accrediteren, maar ook bijdragen aan de professionele training van academisch en administratief personeel.

Lees verder onrechtmatig dragen van titels >>>>>


Translate »
error: Content is protected !!